تخصیص بهینه منابع آب سطحی حوضه دریاچه ارومیه به استان های ذینفع با روش های تصمیم گیری فاصله محور

Authors

نسیم صفاری

مهدی ضرغامی

abstract

دریاچه ارومیه، بزرگترین دریاچه داخلی کشور و دومین دریاچه آب شور جهان است. تغییر شرایط اقلیمی وکاهش نزولات جوی، بهره برداری بیش از حد از رودخانه های جاری به دریاچه و پایین بودن بازده کشاورزی در حوضه سبب کاهش شدید سطح آب و افزایش شوری شده است. آورد متوسط سطحی حوضه در حدود 2/7 میلیارد متر­مکعب در سال می باشد که حداقل نیاز اکولوژیکی دریاچه در حدود 1/3 میلیارد مترمکعب در سال، باید از آن تامین گردد. بنابراین کنترل و تخصیص بهینه آب قابل برداشت، یعنی 1/4 میلیارد متر­مکعب، بین سه استان ذینفع آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان، مسئله مهمی به شمار می آید. در این مقاله با استفاده از یک مدل تصمیم­گیری چند معیاره مبتنی بر فاصله، به کمک روشهای جمع وزنی ساده، برنامه­ریزی سازشی وروش topsis،  تخصیص آب حوضه دریاچه ارومیه بین ذینفعان با در نظر گرفتن معیارهای اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی انجام شد و سهم بهینه هر یک از استان­ها از آب سطحی تعیین گردید وتوانایی این روش­ها با هم مقایسه شد. مطابق نتایج مدل برنامه­ریزی سازشی از 2/7 میلیارد متر­مکعب آورد متوسط سالانه بلند مدت حوضه آبریز دریاچه ارومیه، سهم استان آذربایجان غربی برابر 804/1، سهم استان آذربایجان شرقی برابر 312/1 و سهم استان کردستان برابر 984/0 میلیارد متر مکعب در سال تعیین گردیده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تخصیص بهینه منابع آب سطحی حوضه دریاچه ارومیه به استان¬های ذینفع با روش¬های تصمیم¬گیری فاصله محور

دریاچه ارومیه، بزرگترین دریاچه داخلی کشور و دومین دریاچه آب شور جهان است. تغییر شرایط اقلیمی وکاهش نزولات جوی، بهره‌برداری بیش از حد از رودخانه‌های جاری به دریاچه و پایین بودن بازده کشاورزی در حوضه سبب کاهش شدید سطح آب و افزایش شوری شده است. آورد متوسط سطحی حوضه در حدود 2/7 میلیارد متر­مکعب در سال می‌باشد که حداقل نیاز اکولوژیکی دریاچه در حدود 1/3 میلیارد مترمکعب در سال، باید از آن تامین گردد. ...

full text

تخصیص بهینه منابع آب سطحی حوضه دریاچه ارومیه به استان¬های ذینفع با روش¬های تصمیم¬گیری فاصله محور

دریاچه ارومیه، بزرگترین دریاچه داخلی کشور و دومین دریاچه آب شور جهان است. تغییر شرایط اقلیمی وکاهش نزولات جوی، بهره برداری بیش از حد از رودخانه های جاری به دریاچه و پایین بودن بازده کشاورزی در حوضه سبب کاهش شدید سطح آب و افزایش شوری شده است. آورد متوسط سطحی حوضه در حدود 2/7 میلیارد متر­مکعب در سال می باشد که حداقل نیاز اکولوژیکی دریاچه در حدود 1/3 میلیارد مترمکعب در سال، باید از آن تامین گردد. ...

full text

ارزیابی روشهای مختلف تصمیم گیری گروهی چندمعیاره در انتخاب طرحهای انتقال آب به حوضه دریاچه ارومیه

توزیع نامتوازن منابع آب نسبت به گسترش جمعیت و توسعه‌ فعالیت‌های کشاورزی و صنعتی، بحران آب را تشدید کرده، لذا یکی از زیرساخت‌هایی که اجرای آن مورد توجه جدی است طرحهای انتقال بین‌حوضه‌ای آب می‌باشد. پیچیدگی تصمیم‌گیری روی این طرحها که ناشی از تبعات فنی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی آنها می‌باشد، گزینه‌های مختلفی را پیش روی مدیران و ذینفعان قرار می‌دهد. در این مقاله چهار مسیر پیشنهادی برای ساخت س...

full text

توسعه سامانه تصمیم یار بهره برداری از منابع آب حوضه زرینه رود با تأکید بر تأمین حقابه دریاچه ارومیه و تخصیص بهینه آب در بخش کشاورزی

رودخانه زرینه رود از مهمترین رودخانه های حوضه ی آبریز دریاچه ارومیه است. از آنجا که بخش کشاورزی در این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و همچنین در سال های اخیر فشار زیادی بر منابع آب این حوضه وارد آمــده که در نتیجه ی آن دریــاچه ارومیه با مشکلات عـدیــده زیست محیطی روبرو شده است، لذا ارزیابی تخصیص بهینه ی آب محصولات زراعی به خصوص در شرایط خشکسالی می تواند تأثیر بسزایی بر بهره وری بهتر از...

full text

توسعه سامانه تصمیم‌یار بهره‌برداری از منابع آب حوضه زرینه‌رود با تأکید بر تأمین حقابه دریاچه ارومیه و تخصیص بهینه آب در بخش کشاورزی

رودخانه زرینه ‌رود از مهمترین رودخانه‌های حوضه ‌ی آبریز دریاچه ارومیه است. از آنجا که بخش کشاورزی در این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار می‌ باشد و همچنین در سال‌های اخیر فشار زیادی بر منابع آب این حوضه وارد آمــده که در نتیجه‌ ی آن دریــاچه ارومیه با مشکلات عـدیــده زیست‌محیطی روبرو شده است، لذا ارزیابی تخصیص بهینه ‌ی آب محصولات زراعی به‌خصوص در شرایط خشکسالی می ‌تواند تأثیر بسزایی بر بهره ‌وری ...

full text

حل مناقشات در مدیریت تخصیص منابع آب با استفاده از نظریه بازی، مطالعه موردی: حوضه آبریز دریاچه ارومیه

در سالهای اخیر، پیامدهای اجتناب‌ناپذیر سیر صعودی تقاضا و همچنین کاهش ذخایر منابع طبیعی مختلف، به‌خصوص آب، موجب افزایش مناقشات در زمینه چگونگی بهره‌برداری و همچنین تخصیص آنها به ذینفعان مختلف شده است. رویکرد تخصیص آب صرفاً براساس حقابه اولیه معمولاً منجر به استفاده کارآمد از آب در کل یک حوضه آبریز نخواهد شد. در این میان، نیاز به یک روش جامع و پایدار به‌منظور انجام تخصیص به‌نحوی که تمامی گروههای ذی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
دانش آب و خاک

جلد ۲۳، شماره ۱، صفحات ۱۳۵-۱۴۹

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023